Tag: Galicjaner Sztetl

Galicianer Shtetl – program (updated)

Published on by jewish.tarnow1 Comment

(Bellow you will find an English text)


Galicjaner Sztetl.
Dni Pamięci Żydów Galicyjskich

Organizatorzy:
Muzeum Okręgowe w
Tarnowie
Komitet Opieki nad
Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie
9 – 16 czerwca 2016
Pod patronatem
Prezydenta Miasta Tarnowa
Partner projektu:
Gmina Tarnów, Fundacja Antyschematy2
Program
Czwartek 9 czerwca:
12:00 Spotkanie modlitewne w
Lesie Buczyna w Zbylitowskiej Górze
18:30 Wcielenie – otwarcie wystawy rysunków Yaacova Yaacobova z Izraela
(Galeria BWA, Park Strzelecki)
20:30 Odsłonięcie tablicy
upamiętniającej rodzinę Kwadratsteinów (Muzeum, Rynek 3)
21:00 Koncert Pod Bimą: Pushkin Klezmer Band z Kijowa

Piątek 10 czerwca:
17:00  Permeation-Przenikanie – otwarcie wystawy fotografii będących
syntezą zdjęć archiwalnych i aktualnych w ramach projektu polsko-izraelskiego
młodzieży z V LO im. Janusza Korczaka w Tarnowie i uczniów Harel High School
spod Jerozolimy (Tarnowskie Centrum Kultury, Rynek 5)
19:00 Pushkin
Klezmer Band z Kijowa – koncert  (Gminne
Centrum Kultury w Żabnie)
Sobota 11 czerwca:
19:00 Bruno Schulz – film dokumentalny, reż. Adam Sikora, scen. Agata
Tuszyńska (Muzeum, Rynek 3)

Niedziela 12 czerwca:
11:00-13:00 Otwarta Brama
Kirchołu – oprowadzanie po żydowskim cmentarzu
21:00 Koncert Pod Bimą: Ichcak
Horovitz, kantor z Krakowa

Czwartek 16 czerwca:
21:00 Koncert Pod Bimą, zespół Anashim z Bielska-Białej


Fot. Beata Fura/archiwum Muzeum Okręgowego w Tarnowie, 2015

Projekt realizowany przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego/
The project is made with financial support of Małopolska Voivodship



Galicjaner Sztetl. Galitzjaner Shtetl

Organizers:
Committee for Protection Jewish Heritage in
Tarnów
 Regional
Museum in Tarnów
June  9 –
16, 2016

Program
Thursday, June 9:
12:00 Common Jewish and Catholic prayer in the
Buczyna Forest in Zbylitowska Góra (mass graves)
6:30 p.m. Opening night for the exhibition of
drivings by Jakov Kaubov from Israel – Incarnation (Gallery of Art in Strzelecki Park)
8:30 p.m. Unveiling of the plaque dedicated to
the memory of the Kwadratstein family (Museum, Rynek 3)
9:00 p.m. Under the Bimah Concert: Puskin
Klezmer Band from Kiev.

Friday, June 10:
5:00 p.m.  Permeation-Przenikanie – the opening
night for the exhibition of photos  and
memories of Tarnow survivors. Polish-Israeli project developed by students of
Janusz Korczak High School from Tarnow and Harel High School from Mevasseret Zion (Tarnow Culture Centre,
Rynek 5)
7:00 p.m. Pushkin Klezmer Band
from Kiev – concert  (Commune Culture
Centre in Żabno)

Saturday, June 11:
9:00 p.m. Bruno Schulz – documentary movie
directed by Adam Sikora, screenplay by Agata Tuszyńska (Museum, Rynek 3)
Sunday, June 12:
11:00 a.m. – 1:00 p.m. Open Gate to the Jewish
cemetery in Tarnów – guided tours.
9:00 p.m. Under the Bimah Concert: Ichcak
Horovitz, cantor from Krakow

Thursday, June 16:
9:00 p.m. Under the Bimah Concert: Anashim
Band from Bielsko-Biała




  

Mezuzah – there was a Tarnów shtetl here

Published on by jewish.tarnowLeave a comment
The bima, remains of the Oldd Synagogue, destroyed in 1939
Implementing the Mezuzah project, which is of an educational character, it should be noted how the town Tarnów once was, when Jews that lived here since the end of nineteenth century, constituted almost half the population of this town.


For the Jewish Tarnów was economic power. Some of the industries or branches of craftsmanship as a whole were dominated by Jews. Also, most of the houses on the main streets of the city belonged to them. Nearly 90% of the houses in the streets: Wałowa, Bernardyńska, Brodzińskiego, Goldhammer, Nowa, Szpitalna, Koszarowa, Szeroka, Burku – these were Jewish houses. Almost 100% Jewish streets were: Lwowska, Żydowska, Wekslarska. The Jews were the owners of more than 80% of stores. Their participation in enterprises shaped, depending on the industry, from 50 to 90%. In areas such as: shoe upper makings, glass industry, furrier – there were no Christians.


Until World War I, Tarnów was the largest in the Austro-Hungarian hat-production center entirely dominated by the Jewish manufacturers. Felt for hats was made by labels such as Meira Zylbersztajn, Herman Klajn as well as Kinberg and Wajs. Thousands of their products were exported to Balkan countries. Even after the war the industry still employed over 600 people.
Tarnów was the Jewish clothing industry, which in the twenties consisted of more than 60 companies. For clarity, it should be added that amongst them there were small establishments employing just a few people, including the owners’ families. Among these establishments there were 32 tailoring companies, 5 women’s clothing, 10 hat making, 7 lingerie, 3 corsetry.


The garment industry, the pride of the Jewish industry in Tarnów had a rich history in the beginning of which is Rajzla Rubin. In the mid-nineteenth century she dealt with the purchase of old clothes, which eventually started to bring them from Budapest herself. Around 1860, she herself started to sew Zeug trousers and jackets, selling them wholesale. Employing a number of sons and sons-in-law, this resourceful woman organized a developed industry in half a century, employing hundreds of peoplebefore1939.


Companies such as Zelig Faust, Markus, David Feld, A.L. Sztajner – reached with their goods the borders of the Austro-Hungarian monarchy. Before World War I a modern factory belonging to Shaul Brandsteatter was the first company in Tarnów on the markets of Serbia, Bulgaria and Turkey. This industry declined during the crisis of the early thirties. Number of enterprises in the town declined and most companies employed only 2-4 people. It was then that hat industry disappeared completely. Rebuilt in the following years, the clothing industry, before the outbreak of World War II employed more than 3,000 people, not counting the cottagers.


A lot of people in the field of science and culture, coming from Tarnów and the surrounding towns, grew up over the local dimension. Figure, little known among Christians and rather forgotten today, 


Mordechai David Brandstaetter; a writer, poet, considered one of the fathers of modern Hebrew literature. During his life his works were translated into English, Russian, German and Yiddish. His grandson Roman Brandstaetter, is already known as a Polish poet, critic and translator.


Whence originated Leon Kelner professor of English Studies, famous in Vienna, Shakespeare interpreter. He wrote an encyclopaedia of Shakespeare and his textbooks were taught to students throughout Europe. After his death, the name of Kelner was given to one of the streets of Vienna. A Talmudist Joseph Engel was also known in the world. During his life he issued 20 volumes of interpretation of Scripture, and left to release another 90. Another prominent historian was Ignacy (Isaac) Schipper, professor of Judaic studies, economic history, the author of many, considered to this day, works of books and hundreds of articles. Another historian – to Salo Baron, known mainly in the United States as Chair of Columbia University in New York. He was succeeded by another Tarnovian Zwi Ankori (Wrobel). Adolf Rudnicki (Aaron Hirszhorn) – writer, prominent artists – Alexander Plutzer (painter), David Beker, Abba Fenichel, Henry Kerner (sculptors) also came from and lived here.


It was an important center of political life. Here were associates Theodor Herzl – Leon Kelner, Abraham Salz, Chaim Najger. Hence came haluce – founders of one of the first pioneer settlements in Palestine, Mahanaim village in Galilee (1898). 


A socialist, then communist Karol Sobelson was not a very liked figure. When, however, as Karl Radek he became a close associate of Lenin and editor of the Truth and Izvestia (Prawda i Izwestia), people began to boast such a countryman.


Jewish Tarnów, however, first and foremost comprises of religious Jews. All shades and different forms of orthodoxy. From emancipated Zionists, who have to maintain ties with the rest of the Jewish community at least once a year on Yom Kippur visited a synagogue, through progressive Maskilim praying in a modern synagogue Tempel (Anna’s Street in Tarnów), to the casual religious Jews for whom the place of worship was a huge Nowa synagogue (Jubilee, named after Franz Joseph is situated in Nowa Street) and finally – probably they were the most numerous – the whole Hasidic crowd all shades and directions, followers of the tzaddikim in the whole territory of the Republic of Poland. Among the crowd Hasidims from Nowy Sącz and Bobowa naturally dominated. They were terribly conflicted with the Jews from Sadogóra. Minor groups prayed in little temples in Dzików, Bojanów, Ostrowiec, Bełz, Bielsko Biała and in other places, which are forgotten even in the memories.


It is impossible to describe in such an occurrence or to describe wider this former Jewish Tarnów. Let these few images be enough, as a sketch of that departed world. A world that after the destruction was mentioned by Abraham Chomet, the last chairman of the Jewish community in Tarnów, in Tel Aviv: Perhaps it was the only city in the Republic of Poland, where in the Town Council citizens of different nationalities and religions worked in peace and harmony for the common good. Just mention that the budget estimated for the years 1930 to 1931 was presented by the councilor Shlomo Goldberg. In this budget subsidies for the various cultural and social institutions for the amount of PLN 80 000 were established. This was 56% for Catholic institutions, 44% for Jews. At the same each ethnic group separately was left with the right to allocate these subsidies.


Could we imagine how these relations would have been arranged today – would it not be for the destruction of half of the community in Tarnów? 
Adam Bartosz

See also:
• The project is co-financed from the funds of the EEA under the program „Citizens for Democracy” and the funds of the National Cultural Centre under the program Culture – Interventions 2015.
Jewish cemetery in Tarnów with monument: the remains of column from New Synanogue, destroyed ib 1939, phot. Adam Bartosz
Galicianer Shtetl, concert under the bima, phot. Adam Bartosz

Updated information about date of Galicjner Sztetl!

Published on by jewish.tarnowLeave a comment

Dear Friends, 


Please be advised that we had to reschedule our commemorated events. The beginning of the Days of Remembrance of Galician Jews we plan on June 9 [prayer in Zbylitowska Góra- the largest mass grave of murdered Jews in Poland]. Subsequent events related to our project will be held on June 9-12. The exact schedule will follow in April. 
For our guests hotel Tarnovia reserves rooms with 10% discount. 

Yours sincerely, 
Adam Bartosz 

=== 

Drodzy Przyjaciele! 


Informuję, że musieliśmy zmienić termin naszych corocznych uroczystości memorialnych. Początek Dni Pamięci Żydów Galicyjskich planujemy na dzień 9 czerwca [modlitwa w Zbylitowskiej Górze – największa zbiorowa mogiła pomordowanych Żydów na terenie Polski]. Kolejne zdarzenia związane z naszym projektem odbędą się w dniach 9-12 czerwca. Dokładny plan podamy w kwietniu. 
Dla naszych gości hotel Tarnovia rezerwuje pokoje z 10% zniżką. 

Z serdecznym pozdrowieniem, 
Adam Bartosz

Fot. arch. Muzeum Okręgowego w Tarnowie

Brzostek – film

Published on by jewish.tarnowLeave a comment

Serdecznie zapraszamy na pokaz filmu Miasto
Brzostek w reżyserii Simona Targeta. Pokaz odbędzie się w tarnowskim
teatrze 11 czerwca o godzinie 18:00 w ramach Dni Pamięci Żydów
Galicyjskich – Galicjaner Sztel.

We would like to cordialy invite you to to the
screening of the film A town called Brzostek directed by Simon Target.
Film show will be held in Tarnów’s Theater on June 11 at 18:00 during The Days of Remembrance of Galician Jews – Galicjaner Shtetl.

Lola Kantor w Tarnowie

Published on by jewish.tarnowLeave a comment

Tarnowskie Centrum
Kultury zaprasza na pierwszą w Polsce wystawę fotografii Loli Kantor „Poza
Lasem. Żydzi w Europie wschodniej, 2004-2012”. Wernisaż wystawy odbędzie się 18
czerwca o godzinie 19.00. Otwarciu towarzyszyć będzie spotkanie z Loli Kantor,
które poprowadzi historyk sztuki Marek Grygiel. Po spotkaniu zapraszamy na
Koncert pod Bimą  o godzinie 21.00,
wystąpi Magda Brudzińska Klezmer Trio.
„Poza Lasem” to wystawa
fotografii czarno-białych i kolorowych, przedstawiających unikalną opowieść z
perspektywy Loli Kantor o obecności i nieobecności Żydów, w obrębie miejskich i
wiejskich społeczności Polski i Ukrainy. Coś co z początku było osobistym
poszukiwaniem śladów z przeszłości utraconej rodziny, urosło do rozległego
projektu o codzienności żydowskiej we wschodniej Europie na początku XXI wieku.
Jak las odradzający się z pożogi,
Żydzi we wschodniej Europie, czerpiąc ze swoich głębokich korzeni, odbudowali
swoją społeczność długo po następstwach holokaustu i dekadach sowieckiej
dominacji. Dzieci i wnukowie ofiar i ocalałych, rekonstruują historie swoich
rodzin i przywracają zapomniane żydowskie zwyczaje, przenosząc je w XXI wiek.
Na nowo tworzą współczesną żydowską kulturę, która będzie bliska i jednocześnie
obca pokoleniu zgładzonemu w płomieniach holokaustu. 
Loli Kantor jest córką
ocalonych z holokaustu Żydów, którzy stracili w tamtym przerażającym okresie
niemal całą rodzinę. Jej pragnienie odnalezienia więzi i śladów rodzinnej
historii przywiodło ją do Polski w 2004 roku. Kiedy fotografowała rodzinne
miasta jej rodziców i zmagała się z destrukcyjnym smutkiem przeszłości, jej
wizja stopniowo rozszerzyła się poza wymiar osobisty. Jej uwaga  skoncentrowała się na odnalezieniu i
udokumentowaniu znaków odrodzenia się kultury żydowskiej w Europie wschodniej.  Przez osiem lat podróżowała na Ukrainę, do
Polski, Rumuni oraz Czech, fotografując Żydów w ich codziennych czynnościach,
słuchając ich opowieści; w ich domach, synagogach, wspólnotach. Jej intensywne
czarno-białe i kolorowe zdjęcia wymownie prezentują jak Żydzi ze wschodniej
Europy pielęgnują tradycje i tym samym budują podwaliny przyszłości, poprzez
przywracanie kultywowania obchodów świąt, takich jak: Pesach, Sukkot, czy Chanuka,
eksplorują także rolę jaką odgrywają artyści w dbaniu o ocalenie od zapomnienia
kultury żydowskiej. Historyk i krytyk sztuki Anda Rottenberg doceniła
fotografie Loli Kantor i podkreśliła ich rolę w odbudowaniu/odtworzeniu
żydowskiej tożsamości we wschodniej Europie. Pisarz Joseph Skibell określił prace
Kantor „odważna wizja, bez mrugnięcia okiem i bez strachu”. 
Wystawa Loli Kantor „Poza
Lasem. Żydzi w Europie wschodniej, 2004-2012” czynna w dniach 19 czerwca – 19
lipca 2015 roku. Galeria TCK – Rynek 5, Tarnów – czynna, od poniedziałku do
piątku w godzinach 10.00 – 18.00, w soboty w godzinach 10.00 – 17.00 – Bilety w
cenie 2 zł i 1 zł (ulgowy).

Galicjaner Sztetl 2015 – Program

Published on by jewish.tarnowLeave a comment

FINAL PROGRAMME FOR THE “GALICIANER SHTETL”
JEWS OF GALICIA REMEMBRANCE DAYS IN TARNOW

JUNE 11-18, 2015

JUNE 11 (Thursday):

12:00 Prayer in Zbylitowska Gora, at the mass grave of Tarnow Jews, with the participation of a Rabbi and a Catholic priest.
18:00 Screening of Simon Target’s award winning documentary film, A
Town Called Brzostek, about the renovation of the Jewish cemetery in
Brzostek near Tarnow. Tarnów Theatre.
21.00 Music concert at the Bima Eliezer Mizrachi will perform a one of a kind concert of Jewish traditional and folklore music.

JUNE 12 (Friday):

13:30 Commemoration of the 75th anniversary of the first transport of
prisoners from Tarnow to Auschwitz in June 1940. The ceremony will take
place at The Monument of the First Transportation to Auschwitz in
Tarnow.
Evening Shabbat Program organized for friends &
interested parties by David Singer, Bobover Hasidic Jew from New York.
The President of Tarnow, Roman Ciepiela, will attend.

JUNE 13 (Saturday):

Ca 08:00 Shabbat Morning Prayer – Shacharit at the Bima [including the reading of the Torah].
15:00 – 18:00 Jewish Street project. The work of young volunteers will be exhibited.
21:00 Music concert under the Bimah featuring Klezmafour. Also on the concert program are performances by local musicians.
22:15 Havdala services marking the end of the Sabbath will take place under the Bima with Reb David Singer.

June 14 (Sunday):

11:00 – 13:00 Jewish cemetery guided tours. Tarnow’s Jewish cemetery is
one of the biggest and most interesting Jewish graveyards in Southern
Poland.

June 16 (Tuesday):

18:00 „Księga Dębicy/The Book
of Debica” – meeting with authors Ireneusz Socha and Arkadiusz Więch.
Art Gallery, Słowackiego Str. 1

19:00 „Yorcait. Hasidim Pilgrimages” – opening of photo exhibition of Michał Gąciarz. Art Gallery, Słowackiego Str. 1

June 18 (Thursday):

19:00 „Beyond the Forest. Jewish Presence in Eastern Europe 2004-2012”- opening of photo exhibition of Lola Kantor (Israel).

21:00 Music concert under the Bimah featuring Magda Brudzińska & Klezmer Trio.

=====================================================================

Program Galicjaner Sztetl

Dni Pamięci Żydów Galicyjskich

Tarnów 11 – 18 czerwca 2015

11 czerwca [czwartek]

Godz. 12:00 modlitwa na miejscu straceń tarnowskich Żydow w Zbylitowskiej Górze z udziałem rabina i księdza katolickiego.

Godz. 18:00 Pokaz filmu Simona Targeta Miasto Brzostek o renowacji cmentarza w Brzostku.. Tarnowski Teatr.

Godz. 21:00 Koncert muzyki żydowskiej Pod bimą. Eliezer Mizrachi z repertuarem pieśni Żydów sefardyjskich.

12 czerwca [piątek]

Godz. 13:30 Uroczystości upamiętniające 75 rocznicę pierwszego
transportu więźniów z tarnowskiego więzienia do Auschwitz – Plac
Więźniów KL Auschwitz, Pomnik Pierwszego Transportu.

Wieczorem –
wieczerza szabatowa organizowana dla przyjaciół przez Dawida Singera
bobowskiego chasyda z NY. Hotel Tarnovia. Obowiązują specjalne
zaproszenia.

13 czerwca [sobota]

Ok. 08:00 Poranna modlitwa – szacharit pod bimą [czytanie Tory].
Godz. 15:00-18:00 Projekt Ulica Żydowska z udziałem młodych wolontariuszy.

Godz. 21:00 Koncert muzyki żydowskiej Pod bimą. Wystąpi zespół Klezmafour. Z zespołem zagrają kilka utworów tarnowscy muzycy.

Godz. 22:15 Uroczyste zakończenie szabatu, hawdala celebrowana przez reb Dawid Singera.

14 czerwca [niedziela]

Godz. 11:00-13:00 Otwarta Brama Cmentarza – zwiedzanie tarnowskiego cmentarza żydowskiego z przewodnikiem.

16 czerwca [wtorek]

BWA, ul. Słowackiego 1

Godz. 18:00 Księga Dębicy – spotkanie z autorami książki – Ireneuszem Sochą i Arkadiuszem Więchem, 
Godz. 19:00 Jorcajt. Pielgrzymki chasydów wernisaż wystawy fotografii Michała Gąciarza

18 czerwca [czwartek]

TCK, Rynek 5

Godz. 19:00 Poza lasem – Żydzi w Europie Wschodniej 2004-2012– wernisaż wystawy fotografii Loli Kantor z Izraela.

Godz. 21:00 Koncert pod Bimą, wystąpi Magda Brudzińska i Klezmer Trio.