Tarnowskie macewy

Jutro kończy się pierwszy etap projektu, który realizujemy w partnerstwie z Fundacją AntySchematy 2: Tarnowskie macewy.

Opis 

Głównym celem projektu jest skatalogowanie około 100 macew znajdujących się na żydowskim cmentarzu w Tarnowie. Macewy stanowią ważny element kultury żydowskiej, a w Polsce znaczna ich część uległa dewastacji. W związku z powyższym niezmiernie ważne jest, aby podjąć działania zmierzające do ochrony istniejących macew, które oprócz wartości religijnej dla Żydów, mają również wielką wartość historyczną. Oczyszczenie i katalogowanie odnalezionych nagrobków jest pierwszym krokiem w tym kierunku. Drugim bardzo ważnym celem projektu jest edukacja młodzieży na temat dziedzictwa żydowskiego w Tarnowie. Biorąca udział w projekcie młodzież zdobędzie szeroką wiedzę dzięki uczestnictwu w planowanych warsztatach, które będą prowadzone przez wykładowców akademickich i doktorantów oraz publikacji wyników własnej pracy inwentaryzacyjnej. Wszystkie działania są prowadzone w porozumieniu z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków oraz Gminą Wyznaniową Żydowską w Krakowie (właścicielem cmentarza).

Etapy projektu:

  • Pierwszym etapem projektu (11-17 lipiec 2016) będzie obóz dla wolontariuszy w czasie, którego uczestnicy przejdą szkolenie teoretyczne, a następnie pod opieką prof. Leszka Hońdo przeprowadzą inwentaryzację.
  • Drugim etapem projektu (sierpień-listopad 2016) będzie przygotowanie publikacji zawierającej podsumowanie projektu (artykuły tematyczne, wyniki ankiet ewaluacyjnych przeprowadzonych wśród wolontariuszy, sprawozdanie z realizacji projektu) i katalogu macew. Redaktorem ww. publikacji będzie prof. Leszek Hońdo.

Uczestnicy: 

W projekcie udział wezmą wolontariusze Fundacji AntySchematy 2 – młodzież ze szkół średnich w Tarnowie oraz studenci Instytutu Judaistyki UJ, łącznie 16 osób. 

Partner projektu: 

Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie 

Kontakt:

Katarzyna Suszkiewicz, e-mail: suszkiewicz.katarzyna@gmail.com, mobile: 607-097-604
Ewelina Malik, e-mail: ewelinam11@gmail.com, mobile: 694-796-918
Zachęcamy do udziału w naszym projekcie poprzez wspieranie nas:
PayPal: anti-schematii@wp.pl

Nazwa banku: Pekao Bank SA Oddział w Tarnowie
Nr konta: 69 1240 5194 1111 0010 6307 0160
Adres: Pekao Bank SA ul Wałowa 10 33-100 Tarnów
Wszyscy Darczyńcy zostaną wymienieni w przygotowywanej publikacji oraz materiałach informacyjno-promocyjnych chyba, że zechcą pozostać anonimowi.
Dziękujemy z góry za wsparcie naszych działań!!!

Wolontariusze podczas Akcji Żonkile 2016

Wolontariusze Fundacji AntySchematy 2 włączyli się w akcję edukacyjno-memorialną Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i dzisiejszego dnia, w 73. rocznicę powstania w getcie warszawskim, podobnie jak młodzież w całej Polsce, rozdawała przechodniom żonkile. Były to żonkile papierowe, mozolnie wycinane, składane i sklejane przez nich już wcześniej oraz żywe, żeby pamięć nie kojarzyła się wyłącznie z papierem, dokumentem. Żywy żonkil to także symbol radości, wiosny, a Wolontariusze dzielą się swoją młodością, czasem i entuzjazmem, aby uczyć się, pomagać i przekazywać dalej jak ważna jest pamięć. 
Poniżej reportaż fotograficzny z wydarzenia (fot. N. Gancarz).

Chanuka 2015

W II w p.n.e. Państwo
Żydowskie znalazło się pod okupacją pogańskich władców grecko-syryjskich
Seleucydów. Po latach niewoli Żydzi się zmobilizowali i z niewielką swą armią
pokonali wielekroć liczniejsze wojska wroga. Kiedy wkroczyli do Jerozolimy,
zastali swoje najświętsze miejsce kultu – Świątynię zbezczeszczoną. Stały w
niej posągi greckich bóstw, a złoty świecznik siedmioramienny, który z nakazu
Boga powinien się palić ogniem nieustającym – był wygaszony.

Kapłani przystąpili do
rekonsekracji świątyni, należało w pierwszej kolejności zapalić oliwne ognie na
świeczniku. Tymczasem w kącie Świątyni znaleziono tylko maleńkie naczynie z
czystym rytualnie (koszernym) olejem. Oleju było tylko na jeden dzień świecenia.
Kapłani pośpiesznie rozpoczęli procedurę oczyszczania oleju, która wedle
zwyczaju trwa osiem dni. I jakież było ich zdumienie, kiedy czekając w
napięciu, kiedy zgaśnie nikły płomyk na świeczniku, widzieli, że olej się pali
przez kolejne dni. I tak przez dni osiem, aż gotowe było naczynie z
oczyszczonym olejem, który miał płomień zasilić na kolejne dni i miesiące.

Na pamiątkę tego cudu
Żydzi obchodzą radosne święto światła, zwane Chanuka, co kojarzone jest z
hebrajskim słowem oznaczającym odpoczynek, np. po bitwie. Święto to trwa osiem
dni w miesiącu Kislew, który wypada w grudniu. Tego roku 25 Kislew (początek
Chanuki) to 6 grudnia. Przez osiem dni, codziennie zapala się o jedną lampkę
więcej. Pierwszego dnia jedną, ostatniego – osiem. Świecznik chanukowy zapala
się w synagodze, ale też w żydowskich domach.


Ostatni raz przed wojną
w tarnowskich synagogach Żydzi zapalali światła chanukowe w 1938 r. W niecały
rok później, w listopadzie 1939 r. już wszystkie synagogi zostały przez Niemców
spalone. Jeśli ktoś ukradkiem świętował jeszcze przez kolejne lata, to tylko w
domu. Ale w 1943 r. już nie było w Tarnowie komu zapalić chanukę.

Kolejny raz świecznik
chanukowy został zapalony w dniu 21 grudnia 2011 r. pod bimą zniszczonej
synagogi Starej. Oto po 73 latach po raz pierwszy, i to publicznie, w wirtualnej
przestrzeni synagogi, której zarys utrwalono niedawno w bruku, zapalono w
drugim dniu Chanuki dwie świece na ośmioramiennym świeczniku. I stało się, że
było to święto nie tylko żydowskie, a może nawet było bardziej celebrowanym przez
chrześcijan. Zebrała się pod bimą garstka zaproszonych z Krakowa Żydów i spora
grupa chrześcijan tarnowskich aby świętować wspólnie radość chanuki. Święto to
przypada w bliskości Bożego  Narodzenia,
które także kojarzone jest ze światłem, narodzinami Boga, jest radosne – jakże bliskie
w symbolice żydowskiemu świętu zapalania świateł. Wspólna modlitwa rabina Boaza
Pasha i tarnowskiego biskupa Wiesława Lechowicza miały w tym dniu znaczenie
historyczne, oto po raz pierwszy w historii tego miasta, wspólnie modlili się z
okazji żydowskiego święta – rabin i chrześcijański duchowny w randze biskupa.

Dwa lata później – 6 grudnia 2013 r. świętowano pod bimą
zapalenie drugiej świeczki. Udział w ceremonii wzięła grupa Żydów z Krakowa z
prof. Jonathanem Webberem i nowym rabinem z Krakowa, pełnomocnikiem Naczelnego
Rabina Polski Avim Baumolem. Tarnów reprezentował prezydent miasta Ryszard
Ścigła i biskup tarnowski Andrzej Jeż.

W tym roku początek święta chanukowego wypada na dzień 6
grudnia. Pod bima spotkamy się w czwarty dzień chanukowy – w środę, 9 grudnia,
o godz. 17.00
. Radosnej uroczystości patronuje Prezydenta Miasta Roman Ciepiela a
udział w ceremonii zapowiedział ks. biskup Stanisław Salaterski.

Organizatorami kolejnej, trzeciej już po wojnie chanuki są:

Zapraszamy wszystkich
ciekawych odmiennych zwyczajów, kultur i religii.

Gorące wino będzie
serwować Winiarnia Sztyler-Hegedus, a latkes (kto przyjdzie, zobaczy – co to
jest) przygotuje Restauracja Pasaż.

Adam Bartosz


Chanuka pod bimą w Tarnowie, 2011, fot. Wojciech Kobylański

MEZUZA 2015-2016!

Miło nam poinformować Państwa, że niebawem, w partnerstwie z Fundacją AntySchematy 2 i HL-senteret, rozpoczynamy projekt z funduszy EOG, którego operatorem są Fundacja im. Stefana Batorego i Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży. Projekt zorganizowany zostanie z programu Obywatele dla Demokracji i nastawiony jest na edukację dzieci i młodzieży w zakresie postaw tolerancji, sprzeciwu wobec rasizmu i antysemityzmu oraz wszelkich postaw hejterskich, w tym mowy nienawiści. Projekt MEZUZA potrwa do kwietnia 2016 r. Wkrótce szczegóły!