Tegoroczne Dni Pamięci Żydów Galicyjskich Galicjaner Sztetl odbyły się 17-20 czerwca.
Projekt współfinansowany z budżetu Miasta Tarnowa.
Oto relacja fotograficzna (fot. Natalia Gancarz)
Tag: Roman Ciepiela
New Office in open!
26.05.2017 Mr Mayor of Tarnów Roman Ciepiela and other our friends (directors of institutions of culture in Tarnów, lawyers, publishers, artists, teachers, media representatives, members of our Committee etc. etc.) were present at opening ceremonies of the new location of Committee for Protection of Jewish Heritage in Tarnów.
First Adam Bartosz, chairman, had a little speech about a history of Committee, then Mr Mayor welcome us in new office, and special speech had pastoralist of artists environment, who read the fragment of the Book of Numbers with the blessing. Then we went to Pizzeria u Włocha to sit and talk.
For this moment our adress is a little misleading (we will have own number in a near future) – but this very green colour of building is more readable. So – if you will arrive Tarnów, go Plac Rybny (Fish Square), next to Rynek (Main Square), and look for the thinest and greenest buiding on this square. We are there and waiting for you.
See photos from opening ceremonies.
8.03.2017 – Signing of the Agreement
The official signing of the Agreement on the Renovation of the Jewish
Cemetery in Tarnow was on March 8 at 9.00 in the Tarnow’s
historical Town Hall. The event is organised by the representative of
the funding body, dr hab. Stanislaw Sorys, Deputy Marshal of the
Malopolskie Province.
Cemetery in Tarnow was on March 8 at 9.00 in the Tarnow’s
historical Town Hall. The event is organised by the representative of
the funding body, dr hab. Stanislaw Sorys, Deputy Marshal of the
Malopolskie Province.
We had the pleasure to invite to this event Mr President Roman Ciepiela, Mr Andrzej Szpunar, the director of the Museum in Tarnów and our guests, i.a.: Ms. Rela Bogucka, Ms Carolyn Gammon with her friend Kathrine, Tomasz Grebner and others.
 |
| Fot. N. Gancarz 8.03.2017 |
Chanuka 2015
W II w p.n.e. Państwo
Żydowskie znalazło się pod okupacją pogańskich władców grecko-syryjskich
Seleucydów. Po latach niewoli Żydzi się zmobilizowali i z niewielką swą armią
pokonali wielekroć liczniejsze wojska wroga. Kiedy wkroczyli do Jerozolimy,
zastali swoje najświętsze miejsce kultu – Świątynię zbezczeszczoną. Stały w
niej posągi greckich bóstw, a złoty świecznik siedmioramienny, który z nakazu
Boga powinien się palić ogniem nieustającym – był wygaszony.
Kapłani przystąpili do
rekonsekracji świątyni, należało w pierwszej kolejności zapalić oliwne ognie na
świeczniku. Tymczasem w kącie Świątyni znaleziono tylko maleńkie naczynie z
czystym rytualnie (koszernym) olejem. Oleju było tylko na jeden dzień świecenia.
Kapłani pośpiesznie rozpoczęli procedurę oczyszczania oleju, która wedle
zwyczaju trwa osiem dni. I jakież było ich zdumienie, kiedy czekając w
napięciu, kiedy zgaśnie nikły płomyk na świeczniku, widzieli, że olej się pali
przez kolejne dni. I tak przez dni osiem, aż gotowe było naczynie z
oczyszczonym olejem, który miał płomień zasilić na kolejne dni i miesiące.
Na pamiątkę tego cudu
Żydzi obchodzą radosne święto światła, zwane Chanuka, co kojarzone jest z
hebrajskim słowem oznaczającym odpoczynek, np. po bitwie. Święto to trwa osiem
dni w miesiącu Kislew, który wypada w grudniu. Tego roku 25 Kislew (początek
Chanuki) to 6 grudnia. Przez osiem dni, codziennie zapala się o jedną lampkę
więcej. Pierwszego dnia jedną, ostatniego – osiem. Świecznik chanukowy zapala
się w synagodze, ale też w żydowskich domach.
Ostatni raz przed wojną
w tarnowskich synagogach Żydzi zapalali światła chanukowe w 1938 r. W niecały
rok później, w listopadzie 1939 r. już wszystkie synagogi zostały przez Niemców
spalone. Jeśli ktoś ukradkiem świętował jeszcze przez kolejne lata, to tylko w
domu. Ale w 1943 r. już nie było w Tarnowie komu zapalić chanukę.
w tarnowskich synagogach Żydzi zapalali światła chanukowe w 1938 r. W niecały
rok później, w listopadzie 1939 r. już wszystkie synagogi zostały przez Niemców
spalone. Jeśli ktoś ukradkiem świętował jeszcze przez kolejne lata, to tylko w
domu. Ale w 1943 r. już nie było w Tarnowie komu zapalić chanukę.
Kolejny raz świecznik
chanukowy został zapalony w dniu 21 grudnia 2011 r. pod bimą zniszczonej
synagogi Starej. Oto po 73 latach po raz pierwszy, i to publicznie, w wirtualnej
przestrzeni synagogi, której zarys utrwalono niedawno w bruku, zapalono w
drugim dniu Chanuki dwie świece na ośmioramiennym świeczniku. I stało się, że
było to święto nie tylko żydowskie, a może nawet było bardziej celebrowanym przez
chrześcijan. Zebrała się pod bimą garstka zaproszonych z Krakowa Żydów i spora
grupa chrześcijan tarnowskich aby świętować wspólnie radość chanuki. Święto to
przypada w bliskości Bożego Narodzenia,
które także kojarzone jest ze światłem, narodzinami Boga, jest radosne – jakże bliskie
w symbolice żydowskiemu świętu zapalania świateł. Wspólna modlitwa rabina Boaza
Pasha i tarnowskiego biskupa Wiesława Lechowicza miały w tym dniu znaczenie
historyczne, oto po raz pierwszy w historii tego miasta, wspólnie modlili się z
okazji żydowskiego święta – rabin i chrześcijański duchowny w randze biskupa.
chanukowy został zapalony w dniu 21 grudnia 2011 r. pod bimą zniszczonej
synagogi Starej. Oto po 73 latach po raz pierwszy, i to publicznie, w wirtualnej
przestrzeni synagogi, której zarys utrwalono niedawno w bruku, zapalono w
drugim dniu Chanuki dwie świece na ośmioramiennym świeczniku. I stało się, że
było to święto nie tylko żydowskie, a może nawet było bardziej celebrowanym przez
chrześcijan. Zebrała się pod bimą garstka zaproszonych z Krakowa Żydów i spora
grupa chrześcijan tarnowskich aby świętować wspólnie radość chanuki. Święto to
przypada w bliskości Bożego Narodzenia,
które także kojarzone jest ze światłem, narodzinami Boga, jest radosne – jakże bliskie
w symbolice żydowskiemu świętu zapalania świateł. Wspólna modlitwa rabina Boaza
Pasha i tarnowskiego biskupa Wiesława Lechowicza miały w tym dniu znaczenie
historyczne, oto po raz pierwszy w historii tego miasta, wspólnie modlili się z
okazji żydowskiego święta – rabin i chrześcijański duchowny w randze biskupa.
Dwa lata później – 6 grudnia 2013 r. świętowano pod bimą
zapalenie drugiej świeczki. Udział w ceremonii wzięła grupa Żydów z Krakowa z
prof. Jonathanem Webberem i nowym rabinem z Krakowa, pełnomocnikiem Naczelnego
Rabina Polski Avim Baumolem. Tarnów reprezentował prezydent miasta Ryszard
Ścigła i biskup tarnowski Andrzej Jeż.
zapalenie drugiej świeczki. Udział w ceremonii wzięła grupa Żydów z Krakowa z
prof. Jonathanem Webberem i nowym rabinem z Krakowa, pełnomocnikiem Naczelnego
Rabina Polski Avim Baumolem. Tarnów reprezentował prezydent miasta Ryszard
Ścigła i biskup tarnowski Andrzej Jeż.
W tym roku początek święta chanukowego wypada na dzień 6
grudnia. Pod bima spotkamy się w czwarty dzień chanukowy – w środę, 9 grudnia,
o godz. 17.00. Radosnej uroczystości patronuje Prezydenta Miasta Roman Ciepiela a
udział w ceremonii zapowiedział ks. biskup Stanisław Salaterski.
grudnia. Pod bima spotkamy się w czwarty dzień chanukowy – w środę, 9 grudnia,
o godz. 17.00. Radosnej uroczystości patronuje Prezydenta Miasta Roman Ciepiela a
udział w ceremonii zapowiedział ks. biskup Stanisław Salaterski.
Organizatorami kolejnej, trzeciej już po wojnie chanuki są:
Zapraszamy wszystkich
ciekawych odmiennych zwyczajów, kultur i religii.
ciekawych odmiennych zwyczajów, kultur i religii.
Gorące wino będzie
serwować Winiarnia Sztyler-Hegedus, a latkes (kto przyjdzie, zobaczy – co to
jest) przygotuje Restauracja Pasaż.
serwować Winiarnia Sztyler-Hegedus, a latkes (kto przyjdzie, zobaczy – co to
jest) przygotuje Restauracja Pasaż.
Adam Bartosz
 |
| Chanuka pod bimą w Tarnowie, 2011, fot. Wojciech Kobylański |
Szalom szabat!
Podczas Galicjaner Sztetl 2015 mieliśmy okazję uczestniczyć w wydarzeniu bezprecedensowym. Otóż w Hotelu Tarnovia odbyła się otwarta kolacja szabatowa. Pierwsza po wielu latach.
W hotelu od lat zatrzymują się Żydzi, odwiedzający Tarnów, zwłaszcza grupy ortodoksyjne, bowiem hotel dysponuje koszerną kuchnią (pomieszczeniem). Szabat zatem był tam już nieraz świętowany. Jednak tym razem w kolacji uczestniczyli także goście Davida Singera – przyjaciele związani z Tarnowem i Komitetem Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej, zarówno Żydzie, jak i nie-Żydzi. W spotkaniu uczestniczył również prezydent Tarnowa, Roman Ciepiela oraz wiceprezydent Krystyna Latała oraz wielu znamienitych gości.
Tutaj można zobaczyć materiał filmowy Zbigniewa Rybskiego: